Quantcast
Channel: Qaran News
Viewing all 27666 articles
Browse latest View live

Warqad Furan oo ku Socota Madaxweynaha la Doortay Muddane Muse Biixi Cabdi

$
0
0

Marka hore waan ku soo dhoweynayaa, waxan kugu ducaynayaa in aad noqoto madxweyne ummada reer Somaliland oo dhan ay u simantahay, (kii mucaard ahaa iyo kii muxaafida ahaaba), Eebe waxaan ku weydiinaya in uu xilka kugu astro.
Muddane Madxweyne, qoraalkan ujeedaddiisu waxay tahay in aan ku xasuusiyo dhowr qodob oo muddadii uu Maxweynha kursiga ka degaya uu joogay ay tahay wixii ka dhacay wadanka, taasi oo ujeedadda ka danbaysa tahay in dib-u-eegid lagu sameeyo, si wixii dhacay loo saxo.
Ku tumashada Dastuurka Jamhuuriyadda Somaliland, sida QODOBKA 88AAD, MUDDADA XILKA, farqaggiisa 1aad,
Muddada xiIka ee Madaxweynaha iyo Ku-xigeenka Madaxweynaha waa 5 sano oo ka bilaabanta maalinta xilka bo dhaariyo.
Ku tumashada Dastuurka Jamhuuriyadda Somaliland, sida QODOBKA85AAD WAXYAABAHA KA REEBBAN MADAXWEYNAHA IYO MADAXWEYNE-KU-XIGEENKA. Farqiggiisa 1aad iyo 2aad
Uma bannaana  Madaxweynaha  iyo  Madaxweyne-ku-xigeenka  iyo Marwooyinkoodu inay galaan ganacsi muddada ay xilka hayaan.
Hadiyadaha la siiyo Madaxweynaha iyo Ku-xigeenka Madaxweynaha iyo Marwooyinkooda iyo Madaxda sare ee Qaranka ee Ieh muuqaal Qaran iyada oo lagu maamuusayo xilka ay hayaan waxa weeye hanti Qaran
Ku tumashada Dastuurka Jamhuuriyadda Somaliland, sida QODOBKA 9AAD NIDAAMKA SIYMSADEED, farqiggiisa 3aad,
lyada oo xeer gaar ahi habayn doono qaabka loo furan karo xisbi siyaasi ah, waxaa reebban in xisbi lagu dhiso gobollaysi iyo qabyaalad
Ku tumashada Dastuurka Jamhuuriyadda Somaliland, sida QODOBKA 31AAD XORRIYADDA LAHAANSHAHA HANTI GAAR-AHMNEED, farqiggisa
Qof kastaa waxa uu xaq u leeyahay in uu si gaar ah u yeesho hanti, taas oo ay shardi tahay in uu ku helo waddo xalaal ah.
Ku tumashada Dastuurka Jamhuuriyadda Somaliland, sida QODOBKA 32AAD XORRIYADDA BANNAANBAXA, RA’YI – DHIIBASHADA, SAXAAFADDA IYO WARBAHINTA KALE, farqiggyadda,
Muwaadin kasta waxa uu xor u yahay in uu ra’yigiisa ku bandhigo qoraal, hadal, muuqaal, suugaan ama qaab kale oo xeerka waafaqsan.
Muwaadin kasta wuxuu xor u yahay inuu abaabulo kana qayb qaato, kulan ama bannaan-bax nabadeed oo xeerka waafaqsan.
Saxaafadda iyo warbaahinta kale waxay ka mid yihiin xorriyaadka asaasiga ah ee ra’yi- dhiibashada, waxayna leeyihiin madax-bannaanidooda; way reebban tahay tallaabo kasta oo Iagu cabudhinayo; hawshoodana xeer baa nidaaminaya.
Ku tumashada Dastuurka Jamhuuriyadda Somaliland, sida QODOBKA 42AAD, MUDDADA XILKA IYO XILLIGA DOORSHADA, farqiyadda,
1- Muddada xilka Golaha Wakiiladu waa 5 (shan) sano oo ka bilaabmaya maalinta Maxkamadda Sare ay ku dhawaaqdo go’aamada doorashada.
Madaxweynaha ayaa ku dhawaaqaya doorashada Golaha cusub bil ka hor dhammaadka muddada Golaha hore.
Mudane Muse Biix Cabdi waxaan ku soo jeedinyaa aad u saart Guddi Xaqiiqo Raadin ah oo hawshoodu tahay qodobadan hoos ku qoran:
In Guddidu dib-u-eegid ku samayso in si badheedh ah loogu-tunto Dastuurka Jamhuuriyadda Somaliland
In hantidda ummada ee la dhacay (hantidda ma guurtadda aha iyo ta aan guuratadda ahaynba) ay guddidu dabo-gal ku sameyso.
In wixii ummadu tirsanayso ama tabanyso dib-u-eegid ay ku sameyso guddiga ( Hantiddii la burburiyey ama si qayru-sharci ah la isaga xidhay sida Wargeyska Haatuf iyo wixii la mid aha).
In ummadda dib loogu soo celiyo kalsooniddii ay ku qabeen xukummadooda oo muddane Maxweynha xilka ka degay dhaxalsiisay ummada in ay ka quustaan xukummadooda.
In guddidu talo-bixin mug leh ka soo saarto wixii dhacay muddad uu xilka hayey Mudane Axmed Maxamed Maxamuud Siilaayo.
Arrintan waxay keenaysa in aynu dib ugu noqon haykalkii dawladnimo, adigan waxay ku tahay shaaraf iyo karaamo. Iyo in aad muujso dawlad wanaag, kor u qaadid sumcadda dadka reer Somaliland iyo dawladnimaddooda, helid aqoonsi buuxa, muujin ixtiraamka dawladnimo iyo helida kalsoonidda ummada reer Somaliland.

 

Osman Awad

 


Gudidii If & Aakhiro aan u bixiyey,qaranimadii Somaliland waxay dhigtay….

$
0
0

GUDIDII (IF IYO AAKHIRO) AAN U BIXIYAY: QARANNIMADII SOMALILAND WAXAY DHIGTAY: DHAAR-JABIN IYO DHUUNI-RAAC DHEXDOOD !!!!!!!!!!!!!!!

SALAAN AAD U QAALIYA KA DIB,

DHAARTA KITAABKA MUNASALKA AH, KITAABKAA QURAANKA AH EE ILAAHAY GACAN LA SAARAY OO TIDHI CADAALADBAAN SAMAYNAYAA,

WAAR MAXAYDIN FILAYSAAN HADII AY MARI WAYDO CADAALADII !!!

IDINKU HAMBALYAYDIN WALI WADAANE, WALAAHI HADAYNAAN KA DUCAYSAN CADDAALAD DARADA MAANTA DHACDAY, INAYDIN YAABI

MASIIBADA QARAN EE INAGU TIMAADA.

U FIIRSO, TUUGU HABEENKII DADKUU LA MID YAHAY MAALINTII SE, UMA EKA UMADA MADAW IYO DUBUUR AYAA SAARAN. WAXA TAAS KA

DHIGAN, NINKA GACANTIISA KITAAB SAARA EE HADANA, YIDHAA WAAR SHILIMAAD ADUUN IIGU SHUBA ANNIGA ILLAAHAY SIDUU DOONAYO

HA YIDHAAHEE! BAL OGOOW KAN DHAARTAY IYO KA LEH: TAYDAN II YEEL, ANIGAA ARKAY DADBADAN OO KITAAB MARAYOO ILLAAHAY

WAXBA MA CIQAABO, BALAAYANA MA ARKEE, WAA ISKU DAMBI !!!

QUQUBADA KA DHALATA DHAARTA KITAABKA ILLAAHAY LAGU MARO, WAA MID AYNU MAANTA U WADA JOOGI DOONEE, BAL AYNU EEGNO!

ANIGU MA IHI WAKIIL KA FAALOODA: CIDII BAAL MARTA ILAAHAY DHAARTIISA LOOGU DHAARTO KITAABKIISA, LAAKIIN WAXAAN USOO JOOGAY

SHEEKOOYIN WAAYEEL IYO DHACDOOYIN AAN INDHAHAYGA KU ARKAY.

WAXAAN IDIN IDHAA GARAN MAAYEE, UMADYAHAY HAMBALYADA KU MASHQUULTAY: GUDIDAAN IF IYO AAKHIRO U BIXIYAY MAYDKEEDII U HOREEYAY AYAA LA SHEEGAYAAYE, ILAAHOOW IDIIN BADBAADI QARANNIMADIINA, OO INAGA BADBAADI CADHO ILLAAHAY KA DHALATAY.

MARKUU ILAAHAY KU KASHIFAYO, ILAYN XITAA KU DHAAQISTAA LAGAA KHALDAA…WAA NIMANKA RATIO-DII KA DHIGAY 100.09 

NAFTA ILLAAHAYBAA XUKUMA IYO GOORTA AY BAXAYSO, LAAKIIN WAXA IGU MAQAALO  QAAR KA MIDA IF IYO AAKHIRO AYAA MAWTAL QAFLE DILAY!

INNAA LILAAHI WA INNAA ILAYHI RAAJICUUN…ILAAHOOW U NAXARIISO HADAY JIRTO AYAAN LEEYAY. AAMIIN AAMIIN.

http://salaanmedia.com/?p=184470

Shaqsi uma jawaabo, Afxumana umada uma horseedo, taasaynu isku ognay akhristayaasha sharafta lehoow.


SANWAA CUMAR YARE
Freelance Political Commentator

Maxaa horyaala madaxweynaha la doortay Col.Muuse Biixi Cabdi?

$
0
0

Maxaa horyaala madaxweynaha la doortay?

Madaxweynaha la doortay waxa horyaala inuu ka jawaabo su’aalahan muddada uu xilka hayo:
1. Kulmiye ma kii horaa mise waa mid ka duwan?
2. Hagbada gacantan yaa leh?
3. Jifadaada ku hareero joogta maxaad ka yeelaysaa?
4. Saamiqaysiga golaha wakiilada maxaad ka yeelaysaa?
5. Xeerkii doorshada/xulida golaha guurtida xukuumadaadu ma samaynaysaa?
6. Lixda goobood ee ay ku muransanyihiin gobolada M/jeex, Awdal iyo saaxil go’aan ma gaadhaysaa?
7. Biyo la’aanta Hargeisa maxaad ka qabaysaa?
8. Sidee aad dib-ugu midaynaysaa bulshada reer Somaliland ee qabyaaladu kala qaybisay gaar ahaan xiligii ololaha iyo doorashada?
9. Sicirbararka iyo nolasha sii adkaanaysa maxaad ka qabanaysaa?
10. Tabashooyinka iyo cabashooyinka ka yimi darajada ciidamada kala duwan iyo nololxumada ciidamada sidaad u xalinaysaa?
11. Habkee u maraysaa raadinta aqoonsi buuxa oo Somaliland ka hesho beesha caalamiga.
12. DP WORLD, dekada Berbera iyo saldhiga milatari maxaad ka yeelaysaa?
13. Sidaad u gaadhsiinaysaa bulshada adeegyada aasaasiga ah gaar ahaan dhulka miyiga ah iyo tuulooyinka?
14. Sidaad meesha ugu saaraysaa musuqmaasuqa iyo laaluushka ragaadiyay hay’adaha dawlada.

FG: su’aalahan jawaabta loo doonayaa maaha mid hadal ah laakiin waxay jawaabtu noqonaysaa waxa uu ka qabto madaxweynaha la doortay inta uu xilka hayo, waxayna noqon doonaan qodobadan qaar lagula xisaabtamo dhammaadka muddo xileedkiisa.

Fadlan ku dar qodob aad u aragto muhiim in wax laga qabto?

Maxamed Xuseen (Samodoon)

Maamulka Puntland oo Magalaada Hadaaftimo ee Gobolka Sanaag (Somaliland) dhagax dhigay Saldhig Boolis+Sawirro

$
0
0

Agaasimaha Warfaafinta, Wacyi-gelinta, Hiddaha iyo Dhaqanka ee Madaxtooyada dawladda Puntland Abwaan Abdirashiid Yuusuf Jibriil Cawl ayaa maanta gelinkii hore 23 Nov 2017 ka dhagax dhigay magaalada Hadaaftimo Saldhig Boolis kaas oo qayb ka ahaa todobo saldhig oo laga hirgelindoono todoba magaalo oo kamid ah gobolka Sanaag.

Agaasimaha iyo weftiga uu hogaaminayey ayaa kahor inta aanay dhagax dhigin Saldhigga waxa ay kulan laqaateen duqa degmada Hadaaftimo iyo waxqaradka magaaladaasi, waxaana uu Agaasime Abwaan Cabdirashiid Yuusuf Jibriil Cawl  sheegay in u jeedada safarka isaga iyo weftigiisa ay tahay hirgelinta xarumaha dawladda ee lagama maarmaanka ah, isla markaana waxa uu cadeeyey in dawladda Puntland diyaar u tahay inay wax ka qabato tabashada ay qabaan shacabka reer Hadaaftimo.

Dhinaca kale Agaasime Abwaan Cabdirashiid Yuusuf Jibriil Cawl oo kahadlay goobtii dhagax dhigga saldhigga ayaa hoosta ka xariiqay in manta saldhiggii ugu horeeyey laga dhaqax dhigay magaalada Hadaaftimo, waxana uu tilmaamay Agaasimuhu in fekerka iyo hirgelinta todobada saldhig ee laga hirgelindoono todoba magaalo oo kamid ah gobolka Sanaag uu lahaa Xafiiska Madaxweynaha dawladda Puntland Dr. Cabdiweli Maxamed Cali Gaas, isla markaana waxa uu shacabka magaaladaasi uga mahadnaqay sida wanaagsan ee ay u qaabileen isaga iyo weftigiisa.

 

Duqa degmada Hadaaftimo ayaa dhankiisa tilmaamay in ay tahay markii ugu horeysey ee magaalada Hadaaftimo laga hirgeliyo dhismaha saldhig Boolis, waxaana uu Madaxweynaha dawladda Puntland uga mahadnaqay hirgelinta saldhiggaasi, Duqa degmada Hadaaftimo ayaa sidoo kale tilmaamay in shacabka magaalada Hadaaftimo yihiin kuwo u heelan sidii ay uga shaqayn lahaayeen horumarka magaaladooda iyo guud ahaanba degaamada hoosyimaada.

 

Norway: Wiil soomaaliya oo meydkiisa laga helay war (Haro) ku taal magaalada Askim

$
0
0

Booliska dalka Norway ayaa faah-faahin ka bixiyay meyd ay ka heleen war (Haro) ku taal magaalada Askim ee duleedka caasimadda Oslo, waxaana ay ku sheegeen meydkaasi in uu yahay wiil soomaaliyeed oo lagu magacaabo Abdirahman Abdirizaq Abdullahi (7-jir).

Wiilkan yar ee soomaaliyeed ayay kooxaha biyaha quusa waxa ay ka heleen warta habeenimadii talaadada kadib markii la waayay oo uusan dib uga soo laaban iskuulka.

Abdirahman ayaa la waayay xilli uu kasoo rawaxay waxa loo yaqaan SFO oo ah goob iskuulka kadib lagu yara hayo carruurta inta laga gaadhayo afarta galabnimo, waxaana meydkiisa warta laga helay isla habeenkii.

Waxa uu dhiganayay iskuulka Askimbyen skole oo aan sidaa uga fogeyn warta amaba biyaha meydkiisa laga helay, waxaana wararku ay sheegayaan in wartaasi ay kor baraf ka aheyd islamarkaana la arkay calaamad god barafkaasi ka dhex dillaasan.

Waalidka Abdirahman ayaa ka mahadceliyay caawinaada loo fidiyay oo meydka wiilkooda loogu helay, waxaana ay sheegeen in ay ku dhacday musiibada waalid filan karo oo ah in wixii ay ka baqayeen ay rumoobaan.

Baadhitaanka hor-dhaca ah oo ay boolisku sameeyeen ayaa sheegaya in Abdirahmaan uu u dhintay hafasho.

Doorashooyinkii madaxtooyada ee Somaliland hore uga soo qabsoomay iyo side loo kala guuleystay :

$
0
0

1- Doorashadii shirbeeleedka ee Boorama ka dhacday sanadkii 1993 waxaa is soo sharaxay
– Mahamed haji ibrahim Cigaal, Abdirahman Aw Ali tuur ( AHN), Omar Carte Qaalib iyo Ahmed Mohamed Halac
waxaana madaxweyne loo doortay oo ku guuleystay marxuun Mohamed haji Ibrahim Cigaal ” AHN”.

2- Doorashadii shirbeeleedka ee Harageisa ka dhacday 1997 waxaa is soo sharaxay
Mohamed Haji Ibrahim cigaal, Mohamed hashi cilmi iyo Saleebaan Mohamoud Adan (salebaan gaal) waxaana goobtaa madaxweyne loogu doortay Mohamed Haji Ibrahim Cigaal.(AHN) halkaas oo Madaxweyne Cigaal uu tiirarka dawladnimo u taagay dawladnimada Somaliland taa soo leh Dastuur, xeerar iyo xeegaano ku saleysan habka xisbiyada badan.

3- Doorashadii madaxtooyada ee dhacday 2003 taas oo aheyd doorashadii JSL ugu horeysa ee ku dhacda hal qof iyo hal cod
Waxaana isa soo sharaxay Dahir Riyale Kaahin, Faysal Ali Dhurwaa iyo Ahmed Siilaanyo waxaana 80 cod ku helay Daahir Riyale Kaahin. kadib markii ay kala heleen 42.90% Dahir Riyaale , 42 .10 % Ahmed Siilaanyo iyo 15 % Faysal Ali Dhurwaa. Doorashadan waxaa Taariikhda loogu duugay in Ahmed Siilaanyo oo ay dabada ka wadaan mucaaridkii abid ugu adkaa Somaliland uu Riyaale u tanaasulo oo yidhaahdo kelmeda dhaxalka u gashay ee ah ” Kursi Dhiig ku daatay ku fadhiisan maayo ”

4- Doorashadii madaxtooyada ee dalka ka dhacday 2010 oo aheyd doorasho hal cod iyo hal qof ah waxaa tartamay Daahir Riyale Kahin, Ahmed Siilaanyo iyo Faysal ali Dhurwaa waxaana boqolkiiba 49.50 % ku guuleystay Ahmed mohamoud Siilaanyo. Dahir Riyaale wuxuu helay 33.23 %. Faysal Ali Dhurwaana wuxuu helay 17.18 % . Nasiibdaro Ahmed Mohamoud Siilaanyo laguma tilmaamin mudadii dheerayd ee uu xilka hayey madaxweyne qowmiyadeed ee waxaa taariikhda u gashay in uu noqday madaxweyne dhinac u ciiray ka dib markii uu badka soo dhigay Xukuumad dhinac ka raran oo basekeeda iyo baleysinkeedu yahay Jeegaan iyo jifooyin kooban oo ku shuraakoobay ilihii dhaqaalaha iyo hantidii maguuraanka aheyd ee ummaddu wada laheyd.Waxaana laysku raacay in aanu Madaxweyne Siilaanyo shacabka Somaliland ugu hiilin sidii ay codkooda iyo cuudkooda ugu hiiliyeen.

5- Doorashada madaxtooyada ee dhacaday 13/11/17 waxaa tartamay Faysal Ali Dhurwaa, Abdirahman Mohamed Ciro iyo Muse Biixi Abdi waxaana ay guushu raacday Muse biixi Abdi oo ku helay cod aqbaliyad ah oo 55.1% ah, Abdirahman Ciro wuxuu helay 40.73%, Faysal Ali Dhurwaa wuxuu helay sidii caadada u aheyd tirada ugu yar codadka oo ah 4.17% , ka dib markii laga dhawaajiyey in doorashada ay ku gedaaman yihiin mugdi iyo mad-madow fara badan ayaa waxaa Abdirahman Ciro laga guntay odhaahda ah ” umaan tanaasulin Muse biixi Abdi ee dalkeygu damacayga ku burburimaayo dhiigna udaadan maayo”

Yeelkeede xukuumada cusub ee jeeni-qaaran ee jeegaamaysan waxaa looga fadhiyaa Barnaamij siyaasadeed run sheeg ah oo dhugta la hela tiirarka iyo baaahiyaha Aasaasiga ah ee ay mikirifoonada kaga adimayeen mudada dheer sida Biyaha, Leydhka, Sicir bararka, Cadaalada, Caafimaadka iyo Waxbarashada.
-Waa in aanay noqon Xukuumad kala socota oo midba dhiishiisa dhaansado siidii xukuumadii Siilaanyo looga bartay.
-Waa in aanay noqon xukuumad shaqsiyaad aan la dooran ay yeeshaan awood dheeraad ah oo ka baxsan tii qaranku siiyey
-Waa in aanay noqon Xukuumad basekeedu yahay Jeegaan iyo Jifooyin gaar ah oo keliya ee noqotaa mid loo dhan yahay
-Waa in ay noqotaa Xukuumad waxqabadkeeda ay la socdaan qorsheyaal cad cad iyo halbeegyo lagu dabo galo mustaqbalka
-Waa in aanay noqon Xukuumad yeelata Cadaalad liidata iyo Cashuur leexata sida xukuumada Siilaanyo looga bartay
-Xukuumada cusubi waa in ay lahaataa Higsi iyo Hilaad durugsan, Sahan iyo saadaal soo ifaysa iyo odoros iyo aragti fog.
– Waa in ay noqotaa Xukuumada isu soo ururisa oo isku sidigta qabaailka siyaaada ku kala irdhoobay ee shacabka JSL ka kooban yahay.

Allaa Mahad iyo Mudnaanba Leh
Wa-Laahum-Aclam-Wa-Bilaahi-Tawfiiq
Wehelkiin Waa-Alleh iyo Nebi (scs)
Qalinkii : A/rahman Fidhinle
Qoraa Madax banaan
Intensive ED BD PA
United Kingdom
London.

Attachments area

Sideed Ku dhisi Kartaa Naftaada 10 Steps

$
0
0

Waan idin Salaamay Dahamaantiinba Akhristow Meelkasta aad joogtaanba. Inta aan maqaalkan bilaabin Kahor waxaan jeclaan lahaa in aan inyar idiinka iftiimiyo Waxa igu kalifay in aan ka faaloodo arintan Kor Ku xusan taas oo ay sabab u tahay, markii aan arkay in Bulsha waynta somaliyeed, Gaar ahan dhalinyaradda ama qofkasta oo jecel in uu naftiisa dhiso , ama uu hore umariyo si uu u noqdo qof maamuus leh, sidaas darted waxaan jecleestay in aad ila wadaagtaan 10 step oo aan is idhi hadii uu qofka raba in uu Naftiisa Horemariyo uu ku dhaqmo gaadhi doono Goalkiisa ama Hadafkiisa Horumarineed, xxxxxxxx Qodobadiina waa Sidan:-

25/11/2017

1. Samayso ama Dhiso xiriir wanagsan bulshada kugu xeeran, si ay kuu garab istaagaan marka aad la kulantid caqabad, am aad u baahatid.

2. Markasta ku dadaal in aad naftaada ka dhigtid mid daacad ah oo dibicsan.

3. Isku day in aad dhoola cadaysid ama aad weji furfurnaatid marka aad ku dhexjirtid bulshadda.

4. Baro ashyaa cusub Maalin kasta, si aad u korisid maskaxdaada, adigoo badsanaya dalxiisyada, daawashaada televisionada waxbrashadda ama taariikhda ka warama, iyo idacadahaba., si aad additional Knowledge u heshid.

5. Isku day in aad ku Qanacdid waxa yare e aad nolosha ku haysatid, ee uu Eebe “Subxaana watacaalaa Kusiiyaya” Si laguugu Kordhiyo uguna gaadhid Galadda wayn, Badsana samirka si noloshaadu u sinaato.

6. Ha isku dayin weligaa in aad Xiriir Baa-biisid, balse isku day weligaa in aad xiriir sanaysid, waayo xiriirkasta oo samaysid waxa uu ka qaybqaadanayaa Cimri dherrerkaaga,

7. Badso Hadalada Kiisa Wanaagsan, Yaraysana Hadalada kiisa Qalafsan, si aad u noqotid qof la xiiseeyo.

8. Weligaa Hore usoco, wixii tagay way tageen, waxa manta joona waa waxaad qacanta ku haysid, Mustaqbalka wixii aad heli lahydna waa murayadii beri.

9. In aad tidhaahdid “MAYA” maahan wax xun, Maya macnaheedu waxa weeyaaan in aadan adigu ku qanacsanayn xaalad, taas macnaheedu maahan in aad u isticmaashi Rule ka #2 ee aanu kor ku soo sheegnay in aad fikirkaaga ku afkeeeb qabatid.

10. Xasuuso weligaa sadex waxyaalood: waxqabadkaaga, Rajadaada, iyo Guushaadaa, Waayo waxqabadkaagu waxa uu ka turjumayaa Dhiiri gelintaada, Rajadaadana waxa ay ka turjumaysaa Hamigaaga nololeed, Guushaadu waxa ay ka turjumaysaa Nasiibkaaga kiisa wacan.

Hadaba Akhristoow Hadii aad Tahay qof Jecel in uu Naftiisa Horemariyo am uu noqdo qof ay bulshadu wada jecelyihiin , oo noloshiisa development waxa loo yaqan ku sameeya.
Gabagabadii maqaalkayga oo noqondoona mid taxanaa aanan uga hadlidoono insha alah nolosha qeebheeda kala duwan sida(Siyaasada, Waxbarashada,guurka,jacaylka,iyo sida uu qof kasta oo inaga mid ah u dhisi karo noloshiisa hadaba heerka uu karaba isagoo marnaba ka tagayn Tawakalka Ale.

وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ )

Waad Mahadsantihiin

Mahbuub Hussein Ismail

Email: engmahbuub@gmail.com

Bilowgii burburkii Somaliland


Seylac & Jaziiradda Sacaadadiin

$
0
0

Seylac

Seylac waa magaalo leh taariikh gabowday oo ilaa qarniyo hore la dagenaa, haatana waa magaalo madaxda gobolka Salal. Waxey dhacdaa Waqooyi Galbeed Soomaliland, Waa magaalo ay baddu kaga hareeraysantay dhinacyo badan waa meelaha ay aadka iskaga dhaw yihiin Djabuti & Somaliland. Seylac waxa loosii maraa wadooyin adag oo aan dhisnayn taasi ayaa keentay in ay noqoto meel go,doon ah wakhti xaadirkan.
Haddii Hargeysa laga baxayo waxa jira dhawr waddo oo loosii maro marka loo jihaysan yahey Seylac. waxa ka mid ah wadada ka baxda waqooyiga magaalada Hargeysa ee sii marta Dawga Cad iyo Dawga Camuud halkaas oo marka xeebta la gaadho dhinaca galbeed loo wareegayo waana wadada ugu sahlan. Waxa kale oo jirta in laga baxo wadada Galbeedka Hargeysa ka baxda taasi oo lasii maro magaalada Boorama halkaasna looga laabto dhanka waqooyi, halkaas oo lasii maro dariiqyo kala gadisan.
Marka aad ka baxdo galbeedka magaalada Hargeysa waxa aad sii maraysaa Abaarso, Arabsiyo, Gabiley, Kala beydh, Dilla, Tulli, Shirwac, Gorayo cawl, Boorama, Quljeed, Boon, Fadhi Xun, Fardo lagu xidh, Geerisa, Ceel-Gaal, Caasha Caddo, Tokhoshi dabadeedna Seylac masaafada ay isku jiraan Hargeysa & Seylac qiyaas ahaan waxa weeyaan 388 KM wadooyinka qaar way ka yartahey, masaafadaa u dhaxeysa ayaaba cajaa,ib ah buuraha waaweyn ee laga gudbayo, banka iyo banaanada, dooxyada, xayaawaanka iyo abuuraha Illahey ee badan.
Seylac madaama oo ay ka mid tahey magaalooyinka ay Soomalidu degto kuwooda ku teedsan Xeebta waxa ka muuqda ilbaxnimooyin iyo taariikho wakhtiyo fog laga joogo waxa ka mid ah Masjidka Qiblateynka oo ah Masjid leh laba qiblo mid u jeeda masjidul Aqsa oo ahaa halkii loo tukan jirey intii aaney soo bixin diinta Islaamku iyo qiblada labaad oo ah tu u jeeda dhanka Xaramka oo ah jihadii kama danbeysta aheyd ee uu jideeyay Illahey (SW). waxa la aamin sanyahay in ay Seylac tahey meelihii u horeeyay ee uu islaamku gaadhey Afrika, ka sakow barriga dhexe.
Soo if bixidii Diinta Islaamka ka dib magalaada Seylac waxa iskaga danbeeyay maamulo kala gadisan oo ay ka mid ahaayeen Masaari, Cusmaaniyiin, Turki iyo ingiriis. wakhti dabadeed magaalada Seylac waxey noqotey magaalo ganacsi oo waxna laga dhoofiyo sida Hargaha & Saamaha, Bunka Ethiopia iyo balka, sidoo kalena laga soo dajin jirey Shaaha Timirta iyo Hadba wixii loo baahanyahay. Ilaa hadda Dekadii Seylac way shaqeysaa in kasta oo aanay ahayn mid dhisan oo dhaqdhaqaaqeeduna badan yahay.

Dhismahani wuxu ahaa Kastamkii u horeeyay ee laga dhiso Degmada Seylac, waxa la dhisay wakhtigii dawladda Turkiga waxaana la dhisay wakhti ku siman 1813 kii. Waxa uu shaqeynayey ilaa wakhtigii Ingiriiska sida ay sheegeen dad deegaan u ah Degmadda Seylac.
Magaalada wax ka muuqda raadad badan oo ay ka tageen dawladihii iskaga danbeeyay sida dhismayaashii ay gali jireen meelihii laga maamuli jirey iyo dabcan meelo lagu kaydin jirey taariikhaha iyo kutubta aqoonta.
Dhsimahan sawirka ka muuqda waxa la sheegay inuu ahaa maktabad lagu ururiyo buugaagta waxaana la dhisay taariikh ku siman 1818 isla Turkiga ayaa dhisay. Buugaagtii lagu kaydin jirey iyo halkii ay ku danbeeyeen cid ka war haysaa ilaa hadda ma helin.
Seylac waxey caan ku tahey ciyaarta Seylicida oo sida ka muuqata loogu magac darey, waa ciyaar dhaqameed ka mid ah ciyaaraha loogu jecelyahay gayiga Soomalida idil ahaaba lagana ciyaaro dhul badan oo Soomaalidu dagto.
Seylac waxa ay leedahay Dugsi Hoose Dhexe iyo Sare oo lagu macaabo Sacaadadiin oo xadhiga laga jarey 09/09/2010 . sidoo kalena waxa ku yaal dhisme loogu talo galey in ay ardeydu u hoydaan (Boarding).
Dugisa Hoose Dhexe & Sare ee Sacaadadiin

Hoyga ardeyda Dugsiga Sacaadadiin oo ku yaala meel badda u jirta ilaa 20 Mitir.
Iyana waxaan meesha ka maqnayn Xarunta xanaanayta Hooyada iyo dhalaanka iyo xafiisyadii Dawladda dhexe iyo Hoose ba.
Dhismahani waa guriga Badhasaabka Degmada Seylac. Waxa dhisay Ingiriiskii.
Seylac waxa ku yaala Qubuuro dad la sheego inay sheekhyo ahaayeen ay ku aasan yihiin oo layidhi waa la siyaarta

Jasiiradda Sacaadadiin
Somaliland waxa ku yaala jasiirada dhawr ah waxana ugu caansan baaxad ahaana inta la ogyahay ugu weyn jaziirada Sacaadadiin taasi oo u jirta Seylac masaafo siximada amaba laashku u soconayo ilaa 20 daqiiqo , Jasiirada Sacaadadiin waa meel aad u qurux badan waxa ay caan ku tahey Geedka loo yaqaano Qandalka oo ah geed aad u cagaaran oo soo jiidasho leh isla markaan aan is badelin gu, iyo jilaalba, waxa dhex mara gacan ay biyihiisu aad u degan yihiin.
Jasiiradani waa mid lagu noolaan karo, caqabada kaliya ee adkeynaysa ku noolaanshaheedu waxa weeye biyo la,aan. Waxa ku taal barkad uu dhisay Turkigu oo ay ku dhacaan biyaha roobku muddo badana ku taaley. Runtii waa meel ay naftu ku nasanayso deganaanshaha, bilicda, iyo nimcooyinka badan ee Eebe ku galadey.
Haddii aad raadinayso meel aad u dalxiis tagto waa meelaha ugu quruxda badan ee ku yaala Jamhuuriyadda Somaliland amaba geeska Afrikaba, waa deegaan uu Alle ku manaystey nimcooyin badan oo ay naftu ku xasileyso isla jeerkaasna wax buuq ah iyo dad badana aydaan isku arkeyn.

W/Q Hibo Ciise Maxamed
hibafaakhir@gmail.com

Attachments area

Ila wadaag dareen naxdin leh: Nolosheedii waxa Soo afjaray xukumadda Siilaanyo

$
0
0

ILA WADAAG DAREEN.

Amaal Cabdillaahi Cumar Yare waxay ahayd sida jaarkeedu ii sheegeen Gabadh yar oo da’deedu tahay ilaa 17 sanno jir. Waxay Qoyskeedu weligoodba deganaayeen Xaafada New Hargaysa oo Qoyskeeda aad looga yaqaano.

Waxay ahayd Ardayad wax barata oo aad iyo aad ugu dadaasha inay nolosheeda iyo ta Qoyskeedaba horumar ugu kordhiso mustaqbalka hase yeeshee waxaa himiladeeda soo afjaray xukuumada Madaxweyne Siilaanyo.

Waxaa Madaxa si badheedh ah uga toogtay Askari ka tirsan Ciidamada loo yaqaano RRU-yada oo laga soo amray guriga Madaxtooyada.

May hubaysnayn, kumanay fooganayn wax fal dembiyeed ah ama wax Qaranimada Somaliland lidi ku ah.

Waxay taagnayd meel ku dhaw gurigooda iyadoo u soo doontay Dhuxul Qoyskeeda markii Xabadu haleeshay.

Waxay in ka badan Todobaad ku jirtay Coma, Dhakhaatiirtii dalka joogtayna waxay Qoyskeeda u sheegeen inaan xaaladeeda dalka gudihiisa waxba lagaga qaban karin. Waxaanay aakhirkiina u geeriyootay dhaawacaa halista ah ee Ciidamada RRU u gaysteen.

Qoyskeedu hadh iyo habeenba way duljoogeen ilaa maalintii ay geeriyootay, halka ciddii amartay dilkeeduna ku mashquulsanayd Fooladayn iyo Faan.

Xukuumada dishay xataa umay quudhin Qoyskeeda inay u tacsiyadeeyaan iska dhaaf inay baadhitaan ku sameeyaan dilka loo gaystay iyo inay Qoyska ka caawiyaan sidii ay ugu qaadi lahaayeen Dhakhtar Dibedda ah.

Markaynu Taariikhda ummadani soo martay iyo wixii laga dhaxlay dib u raacno ma haboona inaynu dhacdooyinka noocan oo kale ah u dulqaadano.

Waxaa aad u mudan inaynu ka dhiidhino una hawlgalno sidii aynu Gacan-ku-Dhiiglayaasha Amaal iyo Muwaadiniinta kaleba dilay, badhna dhaawacyada halista u gaystay Sharciga u horkeeni lahayn.

Haddii Sharciga Somaliland magan looga yahay isla Dhiigyo Cabyadaas Waxaa jira dariiqooyin kale oo looga wareegi karo iyo asbaabo fududayn kara in Sharciga la horkeeno maalin uun.

Godobta dilka gabadhaas yar iyo muwaadiniinta kaleba loo gaystay ma noqon doono mid looga hadho Dhiigya-Cabyadaas Qawlaysatada ah.

La soco warbixino kale oo aan ku soo qaadan doono muwadiniintii Ciidamada RRU iyo Militarigu ku dileen, qaarkoodna ku dhaawaceen magaalooyinka Hargaysa, Burco iyo Ceerigaabo.

Maxammed Aw Yuusuf

Sannaad-guurada Koowaad ee Dib u Curashadaa Jeeggaanta 27/11/2016-kii … Dawlad aan u Kala-hadhin Mahdab ku Dhisan laba Deegaan…

$
0
0

Sannaad-guurada Koowaad ee Dib u Curashadaa Jeeggaanta 27/11/2016-kii … Dawlad aan u Kala-hadhin Mahdab ku Dhisan laba Deegaan…

Hargeysa(Qaran-news)-Marka la isku daro Intijaha Siyaasadeed ee u ku dhisnaa, hanaanka oloolihii Xukuumada tallada haysa iyo xisbiga Kulmiye ee tartanka Doorashaddii Madaxtooyadda, iyo sidoo kale, saami-qaybsiga ku dhisnaa labada waaxyood ee xilalka shaqaalaha dawladda, waxa isa-soo taraya su’aalo dhawr ah oo bulshaddu iska waydiinayaan masallooyin badan oo la xidhiidha qaabka iyo nooca uu noqon doono Xukuumadda la filayo inuu soo dhiso Madaxweynaha cusub ee Somaliland Md. Muuse Biixi Cabdi, iyo Calaamad-su’aal kaloo, iyana ku saabsan Madaxweynaha la doortay inuu kusii socon doono iyo in kale dhabihii u jeexay Madaxweynaha uu xilka dumaali doono Md. Axmed Siilaanyo, ee ku aadanaa,gaar ahaan saami-qaybsiga xilalka dawladda.

Inkastoo mashaakilka arrinka saami-qaybsiga xilalka Dawladdu dhibaatadiisu ahayd mid mudo-ba soo jiitamaysay, isla markaana marar kala duwan oo hore laga dhawaajiyey cabashada arrinka, balse haddana, waxa xaalku kasii daray, arrinkuna Af-salax ku dheg noqday oo weliba looga si daray, markii Xukuumadda tallada haysa iyo Xisbiga Kulmiye u aqoonsadeen Madaxweynaha cusub ee Jamhuuriyadda Somaliland Muuse Biixi Cabdi inuu yahay Musharraxa jagada Madaxweynaha ee Xisbiga, kaddib mudadaas waxa bilaabmay oloolle Siyaasadeed oo masuuliyiinta Xukuumadda iyo Xisbigu taageero Musharaxooda ugu raadinayaan, waxana duulaankii u horeeyey ee arrinkaas ka bilaabmay magaaladda Burco ee xarunta gobolka Togdheer, halkaasoo ay booqashooyin kala duwan ku tageen kooxo isaggu jiray masuuliyiin ka kala tirsan Xukuumada iyo Xisbiga Kulmiye, iyo sidoo kale xubno kamid ah shaqaalaha dawladda, ganacsato yaryar iyo kooxo dhalinyaro ah, xubnahaasi waxay ahaayeen ama kasoo jeedeen dhamaantoodba deegaanka Musharraxa Xisbiga Muuse Biixi, oo haatan ah Madaxweynaha Cusub ee la doortay.

Booqashada wufuudaas ee isagga laba noqonaysay Magaaladda Burco ujeedkii laga lahaa muu ahayn mid khuseeyey Magaaladda iyo gobolka toona, hase-ahaatee muraadka arrinkaasi waxa uu ahaa mid ku ekaa Bulshada ku dhaqan Deegaanka Bariga Burco, wallow xaajada gunteeda aan si cad diirka looga qaadin, marka laga reebo, nuux-nuux hoose iyo kaftan Siyaasadeed aan merfeshyada soo dhaafin, balse waxa hawaddu is-bedeshay, xaalkiina uu noqday Daahir-Yaa Shamis 27 November, 2016-kii, kaddib markii Madaxweynaha Somaliland Md. Axmed Siilaanyo, oo booqasho ku joogay Magaalo-madaxda gobolka Togdheer ee Burco uu gudoomiyey shir ay ku kulmeen Wasiiro iyo Siyaasiyiin kasoo jeeda Waqooyiga Hargeysa, iyo sidoo kale, Madax-dhaqameed iyo Siyaasiyiin iyanna kasoo jeeday Bariga Burco. Kulankaasoo natiijadii ka dhalatay iyo nuxurkii kasoo baxay uu noqday mid dad badani wax wanaagsan xilligaa u arkayeen, balse runtii ahaa mid dhaawac weyn u gaystay jiritaanka qaranimada Jamhuuriyadda Somaliland, sida ku cad weedhihii xanafta iyo xiijinta badan lahaa ee Wasiirka Maaliyadda Marwo Samsam Cabdi Aadan ka jeedisay kulanka masuuliyiinta labada Beelood, isla markaana Warbaahinta dawliga ah iyo ta madaxa-banaanba laga baahiyey, kuwasoo aynu ka xusi karno kelmedahan kooban, una dhigan sidan; “…Markii aanu Madaxweynaha taageeraynay, waxaanu ku taageeraynay Taariikhdiisa iyo wuxuu yahay Reer ahaan iyo Gaashaan-buurtaa Gaashaan-buurteeda oo aynu ahayn. Gaashaan-buuraha aad maqasheen ee WAARSO iyo NAATO Dan-baa loo arkay, innaguna Dantii baynu eegaynay, illaa dhowr iyo kotonkii Gaashaan-buur baynu ahayn (Jeegaanta), taasi ayaanu ilaalinaynay, tii baanu idinkana idinka filaynaa…”.

Haddaba, intaynaan u gelin dulucda qoraalka oo ah natiijadda dhaxalka arrimahaas ee Maanta hor-yaala Madaxweynaha Cusub iyo qaabkii uu kaga gudbin lahaa, waxa isweydiin mudan, muxuu ahaa isbahaysigii ka dhexeeyey Siyaasiyiinta waqooyiga Hargeysa iyo bariga Burco ee Wasiiraddu ka dhawaajisay?. Sida hadalka Wasiiradda ku jirtay Somaliland xilligii ay ka tirsanayd Maxmiyadda dhulkii Boqortooyadda Ingiriisku xukumi jiray, waxa ka jiray Xisbiyo ama Ururo u dhaqdhaqaaqi jiray Madax-banaanida dhulka Somaliland, Xisbiyadaas waxa kamid ahaa SNL. USP iyo NUF kuwaasoo ka qayb galay doorashaddii 17-kii, Feb, 1960-kii ka qabsoontay dhulkii ka tirsanaa Maxmiyadii Boqortooyadda Ingiriisku xukumi jirtey, inkastoo fahanka bulshadda xilligaa uu ahaa mid aad u hooseeya, isla markaana aan laga maarmi karayn Siyaasadda qabyaaladeysan ee reer guuraga, balse haddana marna ma gaadhin heerka ay manta joogto qabyaaladdu bulshadda dhex-deeda, xisbiyadaasina waxay ahaayeen kuwo deegan walba taageero ka haystay, haba lagu kala badnaadee. Tusaale ahaan NUF, sida Wasiir Samsam ka dhawaajisay waxa taageerada ugu badan uu ka haystay waqooyiga degmada Hargeysa iyo bariga degmada Burco, halka Xisbiga SNL oo isaggu ahaa kan ugu awoodda badnaa xilliga, waxa uu taageero ka haystay bulshada ku dhaqnayd deegaanada Saaxil, galbeedka iyo waqooyiga Burco, Ceel afweyn iyo Ceerigaabo, iyo sidoo kale qaybo kamid ah deegaanada gobolka Sool.

Tusaalaha arrinkaa haddaynu intaas kaga gudubno, isla markaana dib ugu soo noqono dib u curashada Jeegaanta oo haatan laga joogo 59-sano, kulanka ka dhacay Magaaladda Burco Madaxweyne Siilaanyo-na uu gudoominaayey waxa uu daaray ama shiday Shamac Naari ah, waxa kaloo uu talaal xun ku noqday kumanaan Janareeshin oo da’yar ah, kuwasoo haba-yaraatee aan waxba kala socon taarikhda Jeegaanka iyo isbahaysi sidii Waarso iyo Naato laba deegaan oo keliya u gaar ah, arrinkaasoo marba marka ka dambaysaa waa uu sii xoogeystay , aakhirkii dambeena waxa uu gaadhay heer aan laba kala qarsan.

Intaa kaddib waxa dhacay kulankii Sullaadiinta labada Beelood ee Waqooyiga Hargeysa iyo Bariga Burco, oo iyagguna si lamid ah kulankii hore Warbaahinta si toos ah uga shaaciyey inay Siyaasadda xulufo ku yihiin, isla markaana meel uga soo wada-jeedan Taageerada iyo dhismaha Musharraxa Kulmiye. Waxana hadalka Warbaahinta u sheegay labada suldaan ee ugu faca-weyn labada deegaan Suldaan Cabdillahi Suldaan Cali. Iyo Suldaan Xasan Suldaan Cabdiraxmaan Suldaan Diiriye. Teeda kale, marka laga yimaado xanafta, naxliga iyo Uurku taaladda dhaqaqaaqyadaasi ku beereen bulshada ku dhaqan Somaliland inteeda kale, waxa kaloo tabasho iyo cabashooyin badani ka jiraan saami-qaybsiga xilalka dawladda ee la kowsadday Xukuumadda haatan waqtigu ka dhamaadday ee u gadh-wadeenka ka ahaa Madaxweyne Axmed Siilaanyo, kaasoo saami-qaybsiga xilalka dawladda 80% la tilmaamo inay yihiin waqooyiga Hargeysa iyo bariga Burco, kuwasoo madaxka kow marka loo tiriyo xilalka dawladda haya kuraasta looga arrimiyo hay’ad kastoo dawladdu leedahay, mid sare iyo mid hoose intaaba. Haddaba, saami-qaybsiga kuraasta xilalka dawladda oo si korka xaadis ah loo dul-maray, waxa kamid ah qaybaha hoos ku xusan.

Liiska shaqaalaha Dawladda ee deegaanka Bariga Burco

1. Madaxwaynaha Somaliland/Bariga Burco

2. Gudoomiya Guurtida/Bariga Burco

3. Wasiirka Madaxtooyada/Bariga Burco

4. Wasiirka Macdanta/Bariga Burco

5. Wasiirka Hawlaha Guud/Bariga Burco

6. Wasiirka Dib U danjinta/Bariga Burco

7. Wasiiru Dawlaha Xanaanada iyo Xoolaha/Bariga Burco

8. Wasiiru Dawlaha Waxbarashada/Bariga Burco

9. Wasiir ku xigeenka Arimaha Gudaha/Bariga Burco

10. Wasiir ku xigeenka Beeraha/Bariga Burco

11. Wasiiru dawlaha duulista iyo hawada/Bariga Burco

12. Wasiiru dawlaha caafimaadka/Bariga Burco

13. Agaasimaha guud ee wasaarada caafimaadka/Bariga Burco

14. Agaasimaha guud ee wasaarada biyaha/Bariga Burco

15. Agaasimaha guud ee wasaarada deegaanka/Bariga Burco

16. Agaasimaha guud ee wasaarada amniga/Bariga Burco

17. Agaasimaha guud ee wasaarada tacliinta sare/Bariga Burco

18. Agaasimaha wasaarada warshadaha/Bariga Burco

19. Gudoomiyaha Gudiga qandaraasyada/Bariga Burco

20. Maareeyaha haayadaha kantaroolka tayada/Bariga Burco

21. Maareeyaha Macdanta Qaranka Bariga Burco

22. Maareeye ku xigeenka Dakada Berbera/Bariga Burco

23. Maareeyaha lacagta komishinka/Bariga Burco

24. Gudoomiyha Xakamaynta HIV/Bariga Burco

25. Xubin Gudida Doorashooiynka Qaranka/Bariga Burco

26. Gudoomiye ku xigeenka haayada shaqaalaha/Bariga Burco

27. Xubin Gudiga cadaalada/Bariga Burco

28. Xubin Gudiga cadaalada/Bariga Burco

29. Gudoomiye ku xigeenka komishinka doorashoyinka/Bariga Burco

30. Gudoomiyha ladagaalanka musuqmaasuqa/Bariga Burco

31. Taliyaha Ciidanka sirdoonka/Bariga Burco

32. Taliye ku xigeenka ciidanka asluubta/Bariga Burco

33. Safiirka Ingriiska/Bariga Burco

34. Safiirka Emaratka/Bariga Burco

35. Badhasaabka Gobolka Sanaag/Bariga Burco

36. Badhasaabka Gobolka Hawd/Bariga Burco

37. Gudoomiye ku xigeenka G. Saraar/Bariga Burco

38. Maayerka Burco/Bariga Burco

39. Gudoomiyaha Xisbiga KULMIYE Bariga Burco

Liiska shaqaalaha Dawladda ee deegaanka Waqooyiga Hargeysa

1. Wasiirka Maaliyada/Waqooyiga Hargeysa

2. Wasiirka ganacsiga/Waqooyiga Hargeysa

3. Wasiirka warshadaha/Waqooyiga Hargeysa

4. Wasiirka Beeraha/Waqooyiga Hargeysa

5. Wasiirka Arimaha Dibada/Waqooyiga Hargeysa

6. Wasiirka Garsoorka/Waqooyiga Hargeysa

7. Wasiir ku xigeenka Maaliyada/Waqooyiga Hargeysa

8. Wasiir Ku xigeenka Madaxtooyada/Waqooyiga Hargeysa

9. Wasiir Ku xigeenka Cadaalada/Waqooyiga Hargeysa

10. Wasiir ku xigeenka Xanaanada Xoolaha/Waqooyiga Hargeysa

11. Wasiirk ku Xigeenka amniga iyo A. gudaha/Waqooyiga Hargeysa

12. Agaasimaha Madaxtooyada/Waqooyiga Hargeysa

13. Agaasimaha War-faafinta/Waqooyiga Hargeysa

14. Agaasimaha shaqaalaha iyo arimaha Bulshada/Waqooyiga Hargeysa

15. Gudoomiyaha Haayadaha komishinka/Waqooyiga Hargeysa

16. Gudoomiyaha haayada masiibooyinka dabiicigaa/Waqooyiga Hargeysa

17. Agaasimaha haayada wadooyinka/Waqooyiga Hargeysa

18. Agaasimaha Wakaalada biyaha/Waqooyiga Hargeysa

19. Maayerka Hargaysa/Waqooyiga Hargeysa

20. Maayerka Berbera/Waqooyiga Hargeysa

21. Badhasaabka G. Togdheer/Waqooyiga Hargeysa

22. Badhasaabka Daadmadheedh/Waqooyiga Hargeysa

23. Badhasaabka Saraar/Waqooyiga Hargeysa

24. Xafiiska Sakooyinka/Waqooyiga Hargeysa

25. Agaasimaha Xafiisak samafalka/Waqooyiga Hargeysa

26. Gudoomiyaha hayada xuquuqul insaanka/Waqooyiga Hargeysa

27. Maareeyaha Tv-ga qaranka/Waqooyiga Hargeysa

28. Maareeyaha Dakada Berbera/Waqooyiga Hargeysa

29. Maareeye ku xigeenak sadaxaad Dekada Berbera/Waqooyiga Hargeysa

30. Badhasaab ku xigeenka G Togdheer/Waqooyiga Hargeysa

31. Taliyaha ciidamada qaranka/Waqooyiga Hargeysa

32. Taliye ku xigeenka Ciidanka Booliska/Waqooyiga Hargeysa

33. Taliyaha Ciidanka Dab-damiska/Waqooyiga Hargeysa

34. lataliyaha madaxwaynaha arimaha dhaqaalaha/Waqooyiga Hargeysa

35. lataliyaha madaxwaynaha arimaha saxaafada/Waqooyiga Hargeysa

36. gudoomiyaha wargayska dawlada/Waqooyiga Hargeysa

37. Gudoomiyaha Maxkamada dastuuriga ah/Waqooyiga Hargeysa

38. Agaasimaha Guud ee Amaanka/Waqooyiga Hargeysa

39. Agaasimaha haayadaha aideska/Waqooyiga Hargeysa.

La soco cadadka dambe.

Haddii aan reer Qudha u Dhiibo ma raali-gelin Karayo, Waanay i Sugaysaa Berri Fartaydii Eedayeey, Taa anigu diyaar baan u ahay..” Madaxweyne Muuse Biixi Cabdi

$
0
0

Hargeysa(Qaran-news)-Madaxweynaha cusub ee ku guulaystay doorashadii Madaxtooyada Somaliland ee qabsoontay badhtamihii bishan November 2017, Md. Muuse Biixi Cabdi, ayaa kulan ballaadhan oo mahadnaq ah la qaatay guddiyadii ololaha xisbiga KULMIYE ee gobollada dalka Somaliland. Kulankan oo ka qabsoomay xaruntii ololaha xisbiga KULMIYE Shalay, kana qaybgaleen xubnaha hoggaanka xisbiga KULMIYE iyo wakiillo kala matalayey guddiyadii ololaha ee gobollada, ayaa madaxweynuhu mahadnaq ballaadhan ugu jeediyey guddiyadaasi kala duwan ee doorashadii xisbiga KULMIYE uga hawlgalay dalka waqtigii ololaha doorashada lagu jiray, isagoo ku ammaanay xubnahaasi inay doorkii ay ka qaateen dib-u-doorashada xisbiga ee mar labaad iyo guushii uu ka soo hooyey doorashadii la galay.

Xubno ku hadlay afka guddiyada ololaha xisbiga KULMIYE oo hadallo ka jeediyey kulankaasi, ayaa si xeel-dheer u sharraxay tallaabooyinkii xisbiga KULMIYE guusha u soo hooyey ee ay qaadeen waqtigii ololaha, waxaanay u mahadceliyeen shacabweynihii reer Somaliland ee codkooda la garab galay xisbiga KULMIYE.

Madaxweyne Muuse Biixi Cabdi, ayaa isna ku bogaadiyey guddiyadii ololaha sidii naf-hurnimada lahayd ee ay uga qaybqaateen guushii xisbiga KULMIYE kasoo hooyey doorashadii madaxweynenimo ee dalka ka qabsoontay 13 November 2017, waxaannu ku dhiirrigeliyey inay sii xoojiyaan sidii xukuumadda cusub ee dhawaan la dhisi doono iyo shacabku u wada yeelan lahaayeen xidhiidh fiican oo joogto ah. Madaxweynuhu waxa uu sheegay inuu si degdeg ah u hirgelin doono ballanqaadyadii ay guddi ahaan iyagoo ka wakiillo ka ah murrashaxiinta xisbiga KULMIYE u gudbiyeen shacabka, isla markaana uu caddaalad iyo sinnaan ku maamuli doono guud ahaanba shacabka reer Somaliland.

Haseyeeshee madaxweyne Muuse Biixi waxa uu xubnaha wakiillada ka ah guddiyada ololaha xisbiga u sheegay inaanu marnaba talada ka goosan doonin xisbigiisa KULMIYE, isla markaana wixii talo iyo tusaaleba ah mar walba uga marti yahay. Waxa kaloo tilmaamay sida ay uga go’antahay inuu la dagaallamo dhaqannada waxyeellada ku ah dawladnimada iyo hantida qaranka ee uu ka mid yahay musuqmaasuqu oo sheegay inuu ku adkaysan doono xataa haddii uu ku waayayo dad hore u taageersanaa.

Isagoo arritaa ka hadlayeyna waxa uu yidhi, “Hooyada miyiga joogtaa waxay doonaysaa biyo, tacliin iyo caafimaad…. dadka marka la yidhaa cashuurta bixiyana waxay odhanyaan waa musuq oo waad cunaysaan ee maxaanu idiin siinaynaa dadka waxba u qabanmaysaane. Dawladdana haddii inta u sarsaraysaa iskula dhiciwaydo musuqa oo ay odhanwaydo innagii baa wax wadna kuyar oo la qabto oo keliya waxba tarimaayo, eexda haddii la macneeyo islama garanayno, musuqa iyo hufnaanta islama garanayno, waxa qaranka aan ka doonayo islama garanayno, waxa qaranka yaalaba haddii aan reer qudha u dhiibo ma raaligelin karayo, waanay i sugaysaa berri fartaydii eedayeey oo khasaarayeey, taa anigu iskaga diyaar baan u ahay, laakiin waxay dhibi doontaa raggiina mustabaqlka doonaya inay xisbiga iyo siyaasadda sii galaan, waa xal aynu u baahannahay in aynu helno, waar fartaada eed waayo iimaad dooran inaan taad doonayso kuu yeelo.” “Waxay ila tahay wax badan baynu u baahannahay qaranku inuu isla fahmo, wax badan bay tahay in aynaan isku qarin oo ka xishoon, waayo waxaynu isku qarinaa wuu innagu qarxayaa,”. Ayuu sii raaciyey hadalkiisa Madaxweyne Muuse Biixi.

Boobe Yusuf  Ducaale oo taageerey in dalka laga hirgeliyo Dictatorship, hiil cadna isla barbar istaagey inaadeerkii Muuse Biixi Cabdi

$
0
0

Boobe Yusuf  Ducaale oo taageerey in dalka laga hirgeliyo Dictatorship, hiil cadna isla barbar istaagey inaadeerkii Muuse Biixi Cabdi- Boobe oo dafirsan xaalada cakiran ee dalku ku jiro una dhaqmaya sidii madaxdii Faqashta

Waxaa aan maanta daawadey You Tube Video oo uu baraha bulshada soo dhigay Boobe Yusuf Ducaale. Boobe waxa uu dhiirigelin siiyey inaadeerkii Muuse Biixi. Intaas kuma aamusine waxa uu ku hadaaqay riyo been ah, ictiraaf samayn iyo hadalo xaqiiqda ka fog, isagoo  dafiraaya xaalada cakiran ee maanta dalku ku jiro iyo colaadaha abuuurmay sideedii sano ee qabaailka jeegaantu xukunka hayeen!

Waxa uu indhaha ka qarsadey xooga loo adeegsadey taageerayaashii Wadani. Waxa uu indhaha ka qarsadey kaarayaasha iyo ciidamada la dul dhigay degmooyinka iyo deegaamada ay degan yihiin bulshada uu ka dhashay musharaxa madaxweyne ee xisbiga Wadani – Cabdiraxmaan Maxamed Cabdllahi Cirro.

Waxa uu dafiray hanjabaadihii uu taliya ciidanka melaterigu uu hawada u mariyey Cabdiraxmaan Cirro iyo madaxda xisbiga Wadani markii la ogaadey in Wadani yahay xisbiga dadka badankiisu u codeeyeen. Waxa uu dafiray sida loola dhaqmay muraaqibiintii Wadani iyo in madax badan oo xisbiga Wadani ah jeelka loo taxaabey, halka kuwo kalena faraha loola tagay.

 

Waxa uu dafiray in lagu shubatey doorashadii dhacdey, wadamo shisheeyene qayb libaax ka qaateen. Waxa uu dafirey sida dawladu u farogelisay -iyagoo haba yaraatee aan qarsaneynin faragelintaas iyada ah. Waxa uu dafiray in codad badan oo fooljeri ahi sanaaduuq laga buuxiyey, komishankii doorashooyinkan xoog iyo xoolaba loo adeegsadey.

Boobe waxa uu maanta u hadlayaa sidii madaxdii Afweyne eeTvyada iyo warbaahinta adduunka beenta ka faaffin jirtey waqtigii sideetanadii – waqtigaas oo ahaa waqti ay dhibaatooyin xoog lihi ka socdeen dalka.

Shicibka reer Somalilandna ay halgan adag kula jireen taliskii macangaga ahaa ee Afweyne.Iyadoo xaalada dalku aad u cakiran tahay ayey madaxda dawladii Afweyne been sheegi jireen – iyagoo leh dalku wuu degan iyo mashruuc hebel baa halkan laga hirgeliyey.

Waxaana uu cadeeyey sida uu ugu hanqal taagayo indho sarcaadka beenta ah ee gumeystayaashu u dhigayaan madaxda Kulmiye, isagoo waxba kama jiraan ku tilmaamey xasilooni la’aanta ka bilaabentey Somaliland, dilalkii dhacay iyo sansaanta colaadeed ee soo foodsaartey dalkeena.

Boobe waxa uu rabaa inuu inaga dhaadhiciyo inaynu u riyaaqno hadalada gumeystayaal ku soo duuley dhulkeena oo raba inay xoog ku qaataan dekadaheena iyo ciideena, weligoodna aan ina aqoonsaneynin.

Boobe waxa uu rabaa inaynu u riyaaqno xulafo gumeystayaal ah oo isticmaalaya xeeladihii gumeystaha ee caanka ahaa ee Afrika lagu xadi jirey: taas oo ah inay xukunka saartaan ninkay ka fushan karaan danahooda.

Boobe waxa uu rabaa inaynu u riyaaqno wadamo shisheeye oo ka faa’iideysanaya qabyaalada dhextaala beelaha reer Somaliland, si ay u dhalato xasiliooni la’aani, maadaama ay tahay sida keli ah ee lagu kala qaybin karo dadkeena, isla markaana lagu hanan karo khayraadka dalkeena. Boobe ma oga in taageerada uu siiyey Muuse ay tahay taageero uu siiyey gumeystayaasha.

Boobe ma oga in taageerada uu siiyey Muuse ay tahay mid maanta sii kala fogeynaysa beelaha Somaliland.

Boobe waxa uu rabaa inaynu jeclaano cadowgeena, beelaha reer Somalilandna ay coloobaan oo sii kala fogaadaan!

Ayaandarada ugu weyn ee Boobe hadalkiisa ka muuqataa waxay tahay: Boobe waxa loogu yeedhaa indheer garad, aqoon yahan iyo magacyo kale oo qiimeyn leh.

Ayaandarada ugu weyni waxay tahay; Boobe waxa uu u qabaa in isaga iyo beeshiisu badbaadayaan.

Ayaandarada ugu weyni waxay tahay Boobe ma oga in Muuse iyo cid kasta oo taageertaaba ay u qabbaanayaan gumeystayaasha.

Reer Somalilandoow caloolyowga i hayaa wuxuu yahay; Haddii indheer garadkeenii sidan yahay, jaahilkeenana maxaynu ka filanaa?!!

Samia Elmi

samiaelmi2017@gmail.com

 

Qurbajoog Reer Awdala oo Luuqad adag kula hadlay Col.Muuse Biixi,kuna hanjabay…….

Taariikh kaydsan:Mahadhooyinka Xukumada Siilanyo lagu xasuusan doono+Doorkii Wasiirada Maaliyada


Kulmiye: Markaan Cimmaamada iska Qaado ayaad i garan doontaan

$
0
0

 

Markaan Cimmaamada iska Qaado ayaad i garan doontaan

Xajaaj Binu Yusuf ayaa  dawladii Umawiyiintu usoo dirtay Kuufa (Ciraaq) markii ay mucaarad ku noqdeen maamulkoodii. Wuxuu wajiga iyo madax ku soo duubtay cimaamad si aan loo garan. Masjidkii kuufa ayuu mimberkiisa fuulay dabadeed khudbad cajiib ah ayuu halkaa ka jeediyey. Waxaad iqoosan doontaan marka aan cumaamada yda iska qaado.  Waxaan arkayaa luqumo dhaadheer iyo madaxyo bislaaday oo gaadhay waqtigii lagoosan lahaa, waana aniga cidi goosan lahayd madaxyadaas. Dabadeed cumaamada ayuu iska tuuray seefitii uu ku jeeniqaarnaana  galkii ayuu ka saaray. Waa lakala yaacay! Maxa dhacay?

Muuse Biixi shalay ayuu cumaamadii iska tuuray sidii Xajaaj wuxuu isku hadoodilaba. Waa khudbadiisii u horesay ee waxa uu maagan yahay ku cadeeyey. Waxaanu ku yidhi kaadiriintii reer Kulmiye ee miliqsaneysay wax aan ka farxin : Isagoo sidii awr baarqab ah ilqoodha ka eegaya ayuu yidhi, waxaan arkayaa rag badan oo  fartooda eersan doonta aniguna diyaar ayaan u ahay arintaas. Iga helisamaysaan waxaad u barateen ee malafsiga iyo  ee boob iyo musuq maasaq ahaa ee aad ku walafteen. Ladagaalanka musuqa waxa ugu horeysa oo aan ka bilaabayaa xisbiga Kulmiye dhexdiisa.  Naxdin iyo amankaag ayay ku noqotay ragii kiishashka sii toshay ee islahaa dhiisha farqiga tuura maanta oo booba hantidada ummadda ee lagu naaxay 7 sano ee Kulmiye ka taliniyey dalka. Horaad ugu markhaati furteen in Muuse yahay nin adadag oo go’aan leh reer Kulmiyow.

Isu eeg labadaas khudbadood ee Xajaaj iyo Muse. Maxa soo socdaa yaab leh!

Elminov- Hargeysa

elmimahmed@gmail.com

Madax-dhaqameedka,Aqoonyahanka & Taageerayaasha Waddani -Ceerigaabo oo Go’aamo ad-adag ka soo saaray Natiijada Doorashadii madaxtooyada,Kuna baaqey shir

It was a week ago or so when Somaliland presidential election was held peacefully.

$
0
0

Somaliland citizens did their job, the NEC did their job, the ruling party did their job, and the police and army forces did their job. But there was something wrong with the manner in which the election was conducted.

In fact, how each one of these entities involved in tthe election did its job is what makes a mark of timeless difference.

It has been a vivid demonstration of how power really works. What patently works well in Somaliland presidential elections is not the political programs that contesting parties use to sell. It is the power that is behind each party.
So what is the power that can promote a political party to the position of victory?

We the Somaliland people are tribes. We even go further and are clans and subclans. The battle between our tribes was and still continues to be the battle for power.

The history of how Somaliland people always struggle for power is not something that we are able to appreciate. This does not mean that the concept of power struggle is not healthy and wholly. It means that the basics of Somali politics is a one way street. There is a sense in which the wall we built for power interpretation looks like a kraal with no exist and escape.

Power is not only the driving force in Somaliland presidential election. Tribalism is more powerful than power and money. The combination of power and bane of tribalism is always the firm factor that is crucial to Somaliland presidential election.

While there is always a traditional buffer zone between Somaliland tribes, trials to intimate and intellectualize politics is out of everyone’s scope and understanding. Indications brazen with such comprehensive poverty of understanding are plain for all to see through existing Somaliland political landscape.

Humans need to be educated and trained to the tasks, but when they remain traumatized, they will tend to revert to what they know best – which will often be the tribe, the totem, the taboo, or the traumatizatiion.

Somaliland’s winner-takes-all politics lie at the heart of everything that goes wrong with the country. It is the reason why Somaliland has fallen behind the rest of the world economically, the reason for its bad governance and poverty.

Somaliland people have basically no common understanding or experience of nationhood. Nationalism, in the good sense of positive loyalty to one’s country and fellow citizens, is in short supply. If one wants power, he plays the tribal card or smears his political rivals. When one achieves power, he brings his own people into government – and even more important, into the army forces.

The state treasury becomes his private bank account. When he runs for election the entire state structure and all its officials are at his disposal. If anyone inside the country says anything, he accuses them of high treason and puts them in jail. If anyone outside the country criticises him, he accuses them of sponage.

This failure of politics has not become a cataylist to create national awareness to disencourage or discredit Somaliland politicians. Even the role of intellectuals and elites seemed so disturbed and demoralised.

The oxygen of tribal intrigues is what actually controls the minds of almost all Somaliland voters, when it comes to elections in any level, specifically those voters hailing from the tribes which formed “The Rainbow Alliance.” The rainbow coalition worked well and all their votes probably went into Kulmiye pocket.

During the voting day, the entire government apparatus and its officials were at Kulmiye’s disposal. Logistics including food supplies, transportation, and energy was free for Kulmiye election campaign. And this shows how what belongs to all Somaliland people is ill-used, missed, and manipulated for a party gains.

The scandals that occured in the voting day were many. There were cases where there were no voters but ballot boxes full of votes in favor of kulmiye party have been returned. There were other cases where voters were intimidated and attacked and Wadani vote observing agents expelled from polling stations.

Bribery played its roll, buying cards brought thousands of votes to Kulmiye, removing so many Wadani votes out of the ballot boxes was a preplanned tactic. Imagine what happens when the ballot boxes were intentionally kept at Districts for a considerable number of days?

Evidences showing illegible voters voting in many strongholds of Kulmiye party have been reported officially, but the commissiin failed to take action against such occurences.

It was remarkably easy for someone to vote more than once on polling day on same polling station. There were cases where many people have even impersonated others at the ballot box, because there were no mechanisms preventing multiple voting.

Some people were forced on threat of arresting to vote the opposite of what they wanted. Apart from intimidation, making sure that everyone who has the right and the desire to vote is able to do so—has always been the more troubling Election Day problem.

The Electoral Commission is the body supposed to ensure that the system is planned and made to prevent multiple voting. But if you look at their remit, you will see that they only focused more on receiving the ballot boxes and putting the data into the system than on engagement and on making votes trustworthy.

The national electoral commission had their share in Somaliland presidential election vote irregulatities. The role the national electoral commission played in this presidential election was non-partisan in every way we see it.

The worst, weakest and most wicked candidate is Faisal Ali Waraabe, because his intention for running in the race was just to reduce Wadani votes, a kind of deep grudge against Abdirahman Cirro. A strategy to get Jamal Ali Hussein out of the race so that the votes of Habar Awal not to be divided, was fulfilled long before the election campaign. Faisal was the facilitator of this contract.

The whole problem with Somaliland elections is the choice the people make. When it comes to leadership change, Somaliland people make bad choices, and they get what they ask for. If they even want good outcomes, they vote for (and thus reward) candidates who produce bad outcomes. They get bad government because they are bad at governing themselves. One good exampe is the year 2010 when Somaliland elected Siilaanyo as a president.

The homework ahead of Muse Biixi is not easy. It needs a lot of run-in, an objectivity in vision, a lot of time to think and tolerence to do the right things, and redress what went wrong.

How the country’s huge unemployment crisis to be curbed, corruption be eradicated, equal opportunities be created, rules and regulations be enforced, public property loot be stopped, nepotism be eliminated, abuse of power be wisely controlled, those who amassed opulent wealth through illegal procedures be brought to the book and punished – these are the issues that need to be addressed without fail. Muse Biixi will have a hard time if he will talk more and act less.

What small problems do we have that could grow into bigger ones? What slows our work or makes it more difficult? What do we often fail to achieve? Where do we have bottlenecks? What is frustrating and irritating people?

For sure, opposing party, wadani, will be tough and terribly active and truely arrange their ideas and efforts for what might happen next.

What are we going to do if nothing will change in fields of governance, justice, accountability, and transparency? What are we going to do if “I-take-and-you-take policies” of Kulmiye continue? What if the crackdown on Wadani cadres continues? What if the culture of divide and rule remains the same? What if the abuse of authority and excercise of exessive force are to be the only working element and puplic regrets and rights will not be heard and honored?

All leaders meet problems. But the way they solve the problems and meet the pressing challenges is what makes them different.

Only time will tell whether Muse Biixi will be a different president, a president who has integrity, a president who believes that honesty is the best policy, a president with adult supersion, a president whose national vision stays ahead of the public, a president with the ability to set political agenda, or a president with hidden agendas for retaliation.

Law and order exist for the purpose of establishing justice and when they fail in this purpose they become the dangerously structured dams that block the flow of social progress. The need for the hour is to find out where the rule of law is in Somaliland.

Eventually, everyone of us must remember the old age saying: “When mother cow is chewing the grass, the baby cow, probably the calf, looks very keenly.” Whether Muse Biixi will follow the policies of his politics teacher, Siilaanyo, remains to be seen.

By:Jams Falaag
Hargeisa, Somalilsnd.

Geeddi-Socodka Hannaanka Somaaliland, Xaggee Hayaanku Uu Foolka Ku Hayaa?

$
0
0

 

Qaybta 1aad: Somaaliland oo Afrika U dhigtay Tubta Dimuqraadiyadda

(Milgaha Doorashadii 13kii November)

Qalinkii Xassan Cumar Hoorri

si Afrika uga dheegato tubta dimuqraadiyadda iyo hannaanka xisbiyada badan, Somaaliland, mar kale, waxaa ay cashar qaayo badan u laqintay Afrika iyo guud ahaan dunida. Casharka oo ku baxay tiraabta afaf badan waxaa uu ku astaysnaa qabsoomada doorashada milgaha badanayd ee 13kii November taasoo si nabad, xor iyo xalaal ah shacabku ku soo doorteen Madaxweyahii 5aad Mudane Muuse Biixi Cabdi iyo ku xigeenkiisa Mudane Cabdiraxmaan Saylaci..

Dalkan raad qaadka ah, waxaa lagu kuunyaa inuu marba hore u qaado tallaabo aan laga filan dal go’doon ah oo bulshada caalamku, ilaa hadda, ka la dhabcaashay aqoonsiga uu xaqqa u leeyahay. Yeelkeed, si kastoo dhegaha looga furaysto, shacabku waxaa uu ku naaloodaa sida soke ee caalamku indhaha ugu hayo dimuqraadiyadda ka tis qaaday dalkooda taasoo xujo ku ahaan doonta cid kasta oo duudsida goonni isu-taagga Somaaliland.

Warbaahinta caalamka oo si baahsan u hadal haysay nabadda, xasillonida iyo bisaylka shacabku ku codeeyeen ayaa mar keliya waxxa hadheeyey tibaaxda Xisbiga Waddani oo diidmo qayaxan kala hor yimid natiijadii doorashada. Hae yeeshee, wax yar ka dib, waxaa amankaag ku noqotay in dhowr saacadood gudahood lagu soo afmeeray murankii soo dhex galay doorashada iyo mawqifkii qallafsanaa ee uu istaagay Xisbiga Waddani.

Xalka sida degdeg ah ku soo degay waxaa uu halxidhaale ku ahaa xeeldheerayaal u dhuun daloola duruufaha hoose ee Geeska Afrika. Somaaliland ma aha dal lagu hilaadin karo waayaha deriska iyo dhaqanka inta badan ee Afrika. Ugu horreynba, doorashooyinka Somaaliland,waxaa ay ku fulaan go’aan xor ah oo ka dhasha rabitaanka shacabka iyo talo dadku ku hagaajinayaan gurigooda, isla markaana, loogu heellan yahay ku dhaqanka distoorkooda dunidu aanay aqoonsanayn. Khubarada waxaa ka maqan doorashooyinka Somaaliland in aan laga soo yeedhin dhul qalaad, laguna raalli gelinayn dalal ama ururo shisheeye oo sheeganaya in ay wax ku leeyahiin talada dalka, kol haddii ay ku ladhaan taageero dhaqaale.

Qoddobka kale oo ilaa hadda mugdiga ka jira kuwa moodaya in ay aqoon dheeraad ah u leeyahiin Somaaliland waxaa uu yahay dalku inuu ku soo caano maalay xeerar hoose iyo dhaqan adag oo muwaadin kasta ku sanduleeya inuu u hoggaansamo danta qarankan iskoriska ah taaso NABADDU gundhig ay u tahay. Shacabku yar iyo weyn waxaa uu ka wantoobay wax kastoo u horseedi kara jab. Sidaa awgeed, adduunku, mar kale, marag ha ka ahaado hayaanka sii socda ee Somaaliland ku tiigsanayso in ay xubin xurmo leh ka dhex noqoto bahweynta caalamka.

Doorashada oo dhowr jeer dib u dhacday, waxa aan xusayaa, 16/09/2016, war saxaafadeed ay si wadajir ah u soo saareen dawladaha Marykan (US), Hingiriis (UK), Midowga Yurub (EU), Qaramada Midoobay (UN), Sweden iyo Denmark. Baaqa wxaa lagu muujiyay sida qotada dheer oo ay uga xumaadeen dib u dhaca doorashooyinkii Madaxtooyo iyo Barlamaan oo la filayay in hal mar la wada qaban doonay March 2017.

Waxaa kale oo ay sheegeen dib u dhacaasi inuu waxyeelo ku yahay kalsoonida bulshada caalamku u haysay Somaliland. Waxaana ay si cad u qeexeen haddi wax laga bedelo xilligii hore loo mudeeyay in ay faraha ka la bixi doonaan taageerada ay u fidiyaan Somaliland. Waxaana Hargeysa iska soo daba dhacay dhowr ergo oo miisaan culus leh iyo danjirayaasha dalalka iyo hay’adaha aan soo sheegnay kuwaasoo mawqifkooda gurracan u saafay xukuumadda iyo golayaasha Qaranka.

Dunida tadhahday waxaa ay iska indha tirtay dib u dhacu inuu ku yimid sifo sharci ah iyo go’aan ay u dhan yahiin Madaxweynaha JSL, Golayaasha Qaranka, 3da Xisbi Qaran iyo Maxkamadda Sare. Go’aanku waxaa uu ka tarjumayay duruufahii abaarahii ba’naa ee ku habsaday dalka. Weliba, dib u dhigidda waxaa si gaar ah u soo jeediyay xisbiyada mucaaridka.

Sidaa daraadeed isku tashigii lagu gaadhay cashuuraha shacabka in laga mag-dhabo kharashka doorashada waxaa uu keenay in aan loo debcin shisheeye aan qiimayn karayn duruufaha dalku uu ka sugan yahay. Somalilandna waxaa ay ku mutaysatay sharaf iyo kalsoonida shacabka ilaa ay ka garaabeen kuwii ku cagojogleeyay in ay goynayaan deeqda.

Doorashadu waxaa dalka ay u soo jiiday guul. Zac Goldsmith oo ka mid ah mudanayaasha Barlamaanka U.K (Ingiriiska) ayaa fadhigii barlamaanka ka soo jeediyay, “Somaaliland in ay ka qabsoontay doorasho guul weyn u soo hoysay”. Xildhibaanku waxaa uu tibaaxay, “marka aan og nahay walaahowga ka taagan Zambia iyo xasillooni-darrada baahsan ee ka dhalatay doorashada Kenya, Somaaliland waxaa ka fushay doorasho guulaysatay.” Mudane Goldsmith waxaa uu Ra’iisal Wasaaraha ka codsaday in ay la bogaadisu Somaaliland. Waxaana uu tibaaxay, “taageeradii xukuumadda U.K iyo dedaalkii Komishanka Somaliland, waxaa ka soo baxay doorasho ku dayasho mudan taasoo sida ay sheegeen goobjoogayaashii caalamku u dhacday si nabdoon, daahfuran oo cadaalad ah.Weliba aanu muran aanu ka taagnayn.”

Dhankeeda Ra’iisal Wasaare Theresa May waxaa ay sheegtay xildhibaanku inuu soo jeediyay arrin muhiim ah iyo inay ku faraxsan tahay kaalinta xukuumadeedu ku leeydahay xasilloonida Somaaliland.

Isla maalmahaa, 13kii November, maqaal lagu daabacay warsidaha milgaha badan The Economist waxaa uu tibaaxay sababta Somaaliland u noqotay “dimuqraadiyadda ugu awoodda badan dalalka Bariga Afrika” iyagoo aan haysan aqoonsi caalami ah.

“Bariga Afrika waxaa ku gedaaman Koonfurta Suudaan iyo Somaaliya oo ah dawlado fashilmay (failed states),” ayuu sheegay The Economist. Waxaana uu raaciyay, “xukun kelitalis ah ayaa isaguna ka jira Sudana iyo dawladaha askariyaysan ee Eritrea, Rwanda iyo Ethiopia.” Isla markaa waxaa uu tibaaxay Yoweri Museveni inuu Uganda ka talinayay tan iyo 1986. Weliba, hadda, waxaa uu ku hammiyayaa inuu wax ka bedelo distuurka oo aan da’diisa u oggolayn inuu mar lixaad isu soo taago doorasha isagoo 2005 bedelay xadayntii mudada xilka.”

Doorashooyinka dalka Tanzania Warsidaha The Economist waxaa uu ku tilmaamay kuwo dhinaca u janjeedha, mar haddii, tan iyo markii ay xornimada qaateen 1961 uu ka talinayay xisbi keliya. Kenya, sida uu sheegay Warsidahu waxaa jirtay mar in loo aqoonsanaa in ay tahay dalka ugu tugtugta roon hannaanka dimuqraadiyadda ee gobolkan. Hase ahatee, kaalintaas waxaa ay lumiyeen ka dib markii October 2017 ay ka dhacday doorasho ku celis ah taasoo 98% uu ku guulaystay Madaxweyne Uhuru Kenyatta. Doorashada waxaa qaadacay mucaaridka.

Warsidaha The Economist waxaa uu maqaalkiisa ku soo gumaamaday Somaaliland in ay tahay dalka keliya ee ka bed qaba nidaam xumada ragaadisay gobolka iyo in aan lagu haysan “dimuqraadiyadda ugu awoodda badan Bariga Afrika”.

Wargeysku ma uu xusin Djibouti oo uu ka talinayay Madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle 19 sannadood tan iyo 8 May 1999 iyo in distuurka loo bedelay inuu mar 3aad isu soo taago.

Isku soo xoori, Somaaliland ma aha Equatorial Guinea oo uu Madaxweyne Teodoro Obiang Nguema ka talinayay 38 sannadood. Ma aha Angola oo 38 sanno uu ka arriminayay Madaxweyne Jose Eduardo dos Santos. Ma aha Zimbabwe oo Madaxweyene Robert Mugabe uu ku amar-ku-taaglaynayay 37 sannadood. Mana aha Cameroon oo Madaxweyne Paul Biya uu talada hayay 35 sannadood. Lamana mid aha Uganda oo 31 sanno uu hoggaanka u hayay Madaxweyne Yoweri Museveni.

Xaasha! Somaliland ma aha Swaziland oo uu Boqor Mswati III ku fadhiyay carshiga 31 sannadood. Sidoo kale, lama mid aha Sudan oo 28 sannadood uu kor boodayay Madaxweyne Omar al-Bashir. Somaaliland lama mid aha Chad oo 27 sannadood uu majaraha u hayay madaxweyne Idriss Deby. Sidoo kalena, Somaaliland lagu ma masayn karo Somaaliya oo Madaxweyne Maxamed Cabdullahi Farmajo ku yimid codka 184 Xildhibaan oo iyagana isimadu ku soo xuleen si qoor-ka-qabad ah. Balse Somaaliland qof kastaba hal cod ayaa lagu soo doortaa golayaasha degaan, golaha barlamaan. madaweyne iyo ku xigeenkiisa. Somaaliland waxaa ay tahay xiddig ka soo dhex iftiintay qaaradda Afrika. Iftiinka ka baxaya ma jiro mid kale oo u dhexeeya ilaa laga gaadhayo iftiinka Chana iyo Konnfurta Africa.

La soco Qaybta 2aad, Somaaliland Maxay Ka Dheefaysa Habsami U Socodka Doorashooyinka?

Xassan Cumar Horri (Machadka Dimuqraadiyadda Geeska Africa-HID) Suxufi ka faallooda arrimaha Geeska iyo Bariga Dhexe. Kala xidhiidh hassanhorri@gmail.com ama #horrimania

Gudoomiyenimada Kulmiye oo dhowaan ka shaacin doono.

$
0
0

Madaxweyne Muuse Biixi Cabdi oo ayaamahanba uu saarnaa cadaadis kaga imanaya qaybaha kala duwan EE bulshada maadaama la FILAYO INUU dhowaan SOO dhiso xukuumad ayaa waxa iyaduna barbar socota cadaadis kale oo kaga imanaya shaqsiyaadka kucle-orodka ugu jira hanashada gudoomiyenimo EE XISBIGA KULMIYE. Muj. Maxamed Kaahin oo isagu gaawaha usii cushay in isaga kooto LOOGU xiro jagadan, weliba faataxada musharaxnimo EE 2022 LOO raaciyo, kuna tawaawacay in ninka qudha EE booskan ku cidhiidhyi kara EE Wasiir Maxamuud Xaashi aan lagu SOO celin golaha wasiirada EE xukuumadda cusub maadaama oo ay taasi u saamixi karto buu yiri inuu dhaqaale uu igula dagaalamo uu ka heli karo.
Muuse biixi AYAA siiyey Maxamed KAAHIN jawaab filanwaa ku noqotay oo marnaba aanu ina kaahin xisaabtiisa ku darsan, isagoo u sheegay in xisbiga dhexdiisa ay tahsy in LAGU tartamo SI buu yiri isbedel xisbiga dadka LAGU jeclaysiinayo la SAMEEYO IYO WELIBA la abuuro xaalad saamaxda in qof kasta oo han leh uu ugu SOO dhiiran karo inuu ISASOO sharaxo, isagoo weliba u raaciyey magacyada shaqsiyaadka hungurigu ka hayo INAY tartan diyaar u yihiin oo kala ah: Wasiir Qabo, Prof. Samatar, Xildh Kijaandhe, Samaale IYO weliba qaar kaloo LAGA yaabo INAY dhowaan SOO baxaan.
Muj Maxamed KAAHIN wuu ka GOWS adaygay jawaabtaa kakan EE Muuse aanu marnaba ka fileyn INAY afkiisa KASOO bixi doonto. Anigu Maxamuud xaashi oo qudha ayaan ISKA fiirinayey adiguna koox kale ayaabad jeebabka ku sidatay.!!
Muuse biixi oo qoslaya ayaa kelmad kale ku ganay Mujaahid Maxamed KAAHIN oo yiri anigoo ka duulaya waxka bedelka fikirka dadku iga aaminsan yihiin waxaan intiina beesha dhexe ahba AAN usoo jeedin lahaa inaad u tanaasushaan prof. Axmed Ismaaciil Samatar si AYNU usoo afjarno siyaasadda qori-ISU-dhiibka ah EE ku salaysan isgaashaanbuureysiga JEEGAANTA, loona abuuro jawi ay beelaha darafyadu kusoo dhiiradaan hanka madaxweybenimo, qaran la wada leeyahayna AAN u wada unki lahayn.
Arintan AYAA HADDII Muuse biixi kaga dhabeeyo horseedi karta in caddaaladii oo in muddo ah dalka divaddiisa musaafir UGU maqnayd ay dib ugu SOO laabato, dalkuna uu la jaanqaadi doono qarniga 21-aad maadaama HADDA AYNU weli ku jirno qarniyadii madoobaa EE jahligu DADKA hagayey EE qabyaaladda iyo istakooridda. Waxa SI dhab ah dalka uga hana qaadi doona nidaamkii xisbiyada badnaa IYO dimuqraadiyaddii oo waqti xaadirkan yaalla intensive care-ka oo ku JIRA comma. WAXA dhici doonta in dadku dib UGU SOO dhiiradaan in ay codkooda dhiibtaan oo qof waliba xisbigii uu dantiisa ka dhex arko, political programme-kiisana uu ku QANCO uu CODKIISA siiyo, beeroouhu uu CODKIISA SIIYO KAN kaabista siinaya beeraleyda, kaluumaysatadu sidoo kale, xoola dhaqatadu ka daalik, shaqaaluha, ardayda IYO ciidamada, ururada bulshada, SIDA haweenka, dhalinyarada iwm. Sidaas ayaan ku gaadhi karnaa qaranimo, wadajir, midnimo kuna heli karnaa aqoonsi CAALAMI ah.
Wabilahi tawfiiq
Eng Farhan Fagah-Fagah
Freelance writer
farhangacaliye@hotmail.com

Viewing all 27666 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>