Waxan halkan ka salaamaya dhamaan inta samaha jecel waxaan kale oo aan salaamaya dhamman hawl wadeenada shabakadan oo aalaaba u soo tabiya bulshada warar sugan oo xaqiiqda ku qotoma , waxaan si gaar ah uu salaamaya 9 dhamaan qaybaha kala duwan ee BEESHA BADEED MAXAMED qaran joog iyo qurba joogaba .
Salaan ka dib anigo ah af hayeenka dhalinyarda beesha badeed maxamed( badeed maxamed axmed faarax ) oo ka mid ah beelo weynta habar jeclo waxaan maanta qalinka uu qaatay inan wax ka dhaho seddex qodob oo runtii an jecelaystay inan la wadaago umada aan wadaagno Degaanka , Danta iyo Diintaba .
3daa qodob oo fikir ahaaan ay ila qabaan dhamaan garabka dhalinyarada beesha ee igu sharfay xilkan balaadhan , bal haddan qodob qodob isu dul taago
1. Dhinaca Degaanka.
Beesha waxay degtaa degaamo badan oo badankoodu hoos yimaada gobolka togdheer , degaamadaas aya waxay kala yihiin
1.Bali jilaal .
2.ban cawl.
3.ilka cadays .
4.Beeyo macaan .
5.War cibraan .
6.Qoryaale .
7. Magaala yar ( ina af madoobe).
8.Dabaqabad.
9. SHashancade .
10. SHaaxid .
11. Balicalanle .
12. Gaad layaal .
13 . Taalo buur .
14. Gandahaar .
15. Habar cadhootay .
16. Unuunley .
17. Beer .
18.Yiroowe .
19. Heere .
Degamadan 18 ka mid ahi waxay hoos yimaadaan gobolka Tog dheer halka degmada Beeyo macaan ay hoos timaado gobolka saaxil .
Degaamadan qaar ka mid ah sida warcibraan , bali calanle ,taalo buur , gaad layaal ,shanshancada .shaaxid ,qoryaale iyo magaalo yar ya ah kuwa degaan ahan lagu weheliyo beesha (beelo kale aya la daga beeshan ) walaw ay degaamad kor ku xusan badankood ay beeshu kali ku tahay .
Haddab waxay su’aashu tahay degamadaas xaalad nooce ah ayay ku sugan yihiin ?
Waxa hubaal ah inan dadka badankiisu ka war hayn xaalada dhabtaa ee ay ku suganyihiin degamadaas , bal aan idin ifitimiyo xaqiiqda dhabtaa ee ay ku suganyihiin degamaadas ay beeshu degti anigo ka isku dayi doona inan sedex ku saleeyo
B. DHINACA CAAFIMAADKA .
sida aynu wada ognahay caafimaadku wa hanti kaliya ee uu haysto qof kasto oo caqli ahaan iyo jidha ahaan ba caafimaad qaba , wana mid ka mid ah nimcooyinka ilahay inagu galaday .
Haddaba adeegyada cafimaad ee degamada beesha ayaa ah kuwa aan gabi ahaan jirin xataa ma jiraan xarumaha lagu daryeelo Hooyada Iyo Dhalaanka ee lo yaqaano afka qalaad MCH .oo ka yegleelan degmaadaas .
runtii waa ayaan daro ku dhacday beesha ka dib marki ay xilkoodi gabeen haldoorka beesha ee dhinacyada siyaasada , dhaqanka , ganacsiga iyo qurba joogtuba
Waxan hubaal ah in haddi sidaa waxa laga badali waayo inay iman doonto dabar go dadka iyo duunyada ku nool degaamdaas kuna abtirsada beesha .
Ku darsoo siyaasiyiinta beesha ka soo jeeda kuna jiraa xukuumada oday siilaanyo waxa ka mid Wasiirka Hawlaha guud gadiidka iyo guryaynta somaliland cali xasan maxamed (cali khadiija) kaas oo xubno ka tirsan beesha oo aan hankoodu dhaafsiisnayn dhuun iyo wax la cuno ay sheegeen inu wax qabtay laakinse haba yarate aanay jirin wax u qabtay beesha iyo degaamadeeda toona taas oo ah xaqiiq jirta oo aan uu baahnayn hubin iyo in lago doodo toona .
T. DHINACA WAXBARASHO .
Aqoontu waa furaha nolosha , wata guusha lagu hanan karo ,wa mid muhiim uu ah hormarka .
Umadda kastaa wa halbeega la adeegsado marka la doonayo in wax laga ogaado hormarka iyo dib u dhaca umadda kasta loona baahan yahay in siyaasad wanaagsan laga yeesho hormarka waxbarashada .
Haddaba degamadaas ay beeshu degto ma jirto haba yaratee wax xarun waxbarasho ah oo ka jirta taas oo keentay inay dib u dhac weyni ku imaado dhamaan ubaxi beesha ee ku nool degamadaas , ma jirto cid wax ka qabatay gaar ahaan xukuumada maanta jirta walaw uu madaxweynuhu siiyay saami aad u wanaagsan ,waxan xusid mudan inu wasiirka hawlaha guud ,gadiidka iyo guryaynta JSL cali maxamed xasan ( cali khadiij ) uu ku abtirsado beeshan .
J.Abaaro baahsan oo ka jira Degamada beesha.
Wa mid aynu wada ogsoonahay abaaraha baahsan ee ka jira guud ahaan dalka , gaar ahaan gobolada bari ,sida darteedna uu madaxweynuhu uu magacaabay gudi loo bixiyay gudida gurmadka abaaraha heer qaran , gudidaas oo ka kooban xubino dhawr iyo tobaneeya ayaa badidoodu ka soo jeedan gobolada galbeedka somaliland, kuwaas oo aan haba yaraate wax gurmad ah gaadhsiin degamada beeshu degta oo ay ka jirto biyo la,aan ay u weheliso xanuun dhawaan ka dilaacay degamadaas oo ayna ka jirin haba yaraaate xarun cafimaad .
Degamadaas aya waxa laga soo sheegaya macluul iyo dhimisho dhawr qof arinkaas oo ay ka moogantahay xukuumada iyo xubnaha xukuumada ugu jira beesha waa ayaan daro ku dhacaday umadaas , arrintan aya si weyn u soo if baxday ka dib markii uu dhawaan shil baabuur ku geeriyooday caaqilki beesha AHN oo aha qof kaliya ee u dhaq dhaqaaqi jiray gurmadka iyo samata bixinta dadka iyo duunyada degamadaas .
GUNTII IYO GABAGABADII
waxan halkam baaq uga diraynaa xukuumada JSl waxan si gaar ah uga baaqaynaa gudida gurmadaka abaaraha ee heer qaran inay gurmada deg deg ah ka geystaan degamaadaas oo durufo qalafsani ku habsadeen
Waxa kale oo aan baaq u diraynaa madaxeweynaha JSL MD axmed siilaanyo inu isku shaandhaynta soo socota xilka ka xayuubiyo wasiirka hawlaha guud ,gaadidka iyo guryaynta cali khadiija oo degaamadi beesha uu xukuumada u matalo iska indho tiray inu gaadhsiiyo wax gurmad ah , kana gaabiyey inu wax hormar ah ka sameeyo degamadaas ay beeshiisu degto tan iyo mudadi u hayay xilka wasiirnimo o ku siman mudoo labo sano ah .
By xasan cabdi mire (nimcaan)
xasannimcan@gmail.com>
Ku nool dalka germany